Zagadnienie utraty włosów dotyka coraz większej liczby osób – niezależnie od wieku czy płci. W obliczu rosnącej liczby przypadków łysienia, coraz częściej zwraca się uwagę na rolę mikroelementów i witamin w zachowaniu zdrowia skóry głowy i mieszków włosowych. Wśród nich istotne miejsce zajmuje witamina B7, znana również jako biotyna. Substancja ta nie tylko bierze udział w licznych procesach metabolicznych, ale również może mieć kluczowe znaczenie w kontekście zahamowania wypadania włosów. Czy biotyna faktycznie pomaga w walce z łysieniem? Jakie są naukowe podstawy jej stosowania i w jaki sposób możemy wspierać jej odpowiedni poziom w organizmie?
Czym jest biotyna i jakie pełni funkcje w organizmie
Biotyna, znana również jako witamina B7 lub witamina H, to rozpuszczalna w wodzie witamina z grupy B, która odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka. Jej działanie skupia się przede wszystkim na wspieraniu procesów metabolicznych, zwłaszcza tych związanych z przekształcaniem węglowodanów, tłuszczów i aminokwasów w energię.
Biotyna jest także niezbędna w syntezie kwasów tłuszczowych oraz glukoneogenezie – procesie wytwarzania glukozy z niecukrowych źródeł. Ponadto bierze udział w regulacji ekspresji genów oraz wpływa na stan skóry, paznokci i włosów. Właśnie ta ostatnia funkcja sprawia, że witamina B7 zyskała ogromną popularność wśród osób zmagających się z osłabieniem włosów, ich łamliwością i nadmiernym wypadaniem.
Jej obecność w organizmie jest zatem kluczowa dla utrzymania zdrowia nie tylko na poziomie ogólnoustrojowym, ale i estetycznym. Organizm ludzki nie magazynuje tej witaminy, dlatego konieczne jest jej stałe dostarczanie z pożywieniem lub suplementami diety.
Niedobór witaminy B7 a problemy z wypadaniem włosów
Związek pomiędzy niedoborem biotyny a zaburzeniami wzrostu włosów został dobrze udokumentowany w literaturze naukowej. W sytuacjach, gdy poziom tej witaminy spada poniżej normy, mogą pojawić się charakterystyczne objawy obejmujące m.in.:
-
nadmierne wypadanie włosów, często rozlane i nieograniczone do jednego obszaru skóry głowy,
-
pogorszenie kondycji włosów – stają się cienkie, łamliwe i matowe,
-
łuszczenie się skóry głowy, a w bardziej zaawansowanych przypadkach – zmiany zapalne,
-
zaburzenia w strukturze paznokci (np. ich rozdwajanie),
-
ogólne osłabienie i zmęczenie.
Warto zaznaczyć, że witamina B7 odgrywa rolę w cyklu wzrostu włosa – wpływa na aktywność keratynocytów, które odpowiadają za produkcję keratyny, głównego budulca włosów. Jej niedobór prowadzi do zahamowania procesów odnowy komórek skóry głowy i mieszków włosowych, co bezpośrednio przekłada się na problemy z ich wypadaniem.
Chociaż niedobory biotyny są rzadkie, mogą występować w wyniku długotrwałego stosowania antybiotyków, leków przeciwpadaczkowych, spożywania dużych ilości surowych białek jaj (zawierających awidynę blokującą wchłanianie biotyny) czy zaburzeń wchłaniania w przewodzie pokarmowym. Regularne monitorowanie stanu odżywienia organizmu oraz świadome komponowanie diety mogą zapobiec tym problemom.
Biotyna jako element terapii łysienia – co mówi nauka
W ostatnich latach biotyna zaczęła być szeroko promowana jako naturalny środek wspomagający leczenie łysienia – zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Jej obecność w licznych suplementach diety, szamponach i ampułkach do skóry głowy nie jest przypadkowa – wiele badań sugeruje, że może wspierać zdrowie mieszków włosowych i pobudzać procesy regeneracyjne w ich obrębie. Niemniej jednak warto podejść do tego zagadnienia z naukową rozwagą.
Z dostępnych danych wynika, że biotyna rzeczywiście może wpływać na poprawę jakości włosów, ale głównie w przypadkach, gdy wcześniej występował jej niedobór. Osoby z prawidłowym poziomem tej witaminy w organizmie rzadko odnotowują spektakularne efekty suplementacji. W kontekście leczenia łysienia typu telogenowego (czyli łysienia spowodowanego stresem, chorobą, zmianami hormonalnymi) biotyna może przyspieszyć odbudowę osłabionych struktur, wspierając ich wzrost.
Niektóre publikacje naukowe wskazują, że codzienne przyjmowanie witaminy B7 może wydłużać fazę anagenu – aktywnego wzrostu włosa. Ponadto wpływa na metabolizm komórkowy w obrębie skóry głowy, co poprawia jej ukrwienie i odżywienie. Jednakże w leczeniu łysienia androgenowego – uwarunkowanego genetycznie – skuteczność samej biotyny może być ograniczona, a jej stosowanie powinno być raczej elementem szerszej terapii prowadzonej pod okiem specjalisty.
Warto też zauważyć, że wiele pozytywnych efektów przypisywanych biotynie może wynikać z działania placebo lub z równoczesnego stosowania innych składników (np. cynku, selenu, witaminy D), które również wpływają na stan włosów. Dlatego też rzetelna diagnostyka i indywidualne podejście do pacjenta są absolutnie kluczowe.
Naturalne źródła biotyny i suplementacja – jak zadbać o jej odpowiedni poziom
Utrzymanie właściwego poziomu witaminy B7 w organizmie nie musi być trudne, o ile dieta jest różnorodna i dobrze zbilansowana. Biotyna występuje w wielu popularnych produktach spożywczych, które warto regularnie uwzględniać w codziennym jadłospisie. Do najbogatszych naturalnych źródeł tej witaminy należą:
-
żółtka jaj (ważne: tylko po obróbce termicznej, gdyż surowe białko zawiera awidynę),
-
wątróbka wołowa i wieprzowa,
-
orzechy włoskie, migdały i orzechy nerkowca,
-
soja i inne rośliny strączkowe,
-
pełnoziarniste produkty zbożowe,
-
drożdże piwne,
-
banany i awokado.
W przypadku osób narażonych na niedobory lub cierpiących na dolegliwości ze strony układu pokarmowego, które utrudniają wchłanianie, warto rozważyć suplementację. Na rynku dostępne są zarówno preparaty monowitaminowe (czysta biotyna), jak i kompleksy witamin z grupy B. Zalecana dzienna dawka dla dorosłych wynosi od 30 do 100 µg, jednak w celach terapeutycznych stosuje się często wyższe dawki – po konsultacji z lekarzem.
Trzeba również pamiętać, że nadmiar biotyny może wpływać na wyniki niektórych badań laboratoryjnych, zwłaszcza testów hormonalnych i sercowych, dlatego przy długotrwałej suplementacji należy informować o tym lekarza. Odpowiednio prowadzona dieta oraz świadome podejście do suplementów mogą jednak przynieść realne korzyści osobom zmagającym się z problemem łysienia.
